طراحی مطالب درسی زبانی با محوریت افزایش هوش هیجانی-اجتماعی زبان آموزان در چارچوب نظریه های آموزش زبان کاربردی و آموزش مهارتهای زندگی

نظریه آموزش مهارتهای زندگی که از چندین دهه پیش در شاخه های مختلف علوم تربیتی و روانشناسی مطرح شده به همراه نظریه نوین آموزش زبان کاربردی و نیز نظریه هوش هیجانی-اجتماعی خمیر مایه اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. در این تحقیق ابتدا به ارزیابی برنامه های درسی زبانی از دیدگاه برنامه های زندگی-محور پرداخته شده و نقش آنها در ارتقا توانایی های هیجانی-اجتماعی زبان آموزان مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور، با استفاده از نظریه ها و مدلهای هوش هیجانی ارائه شده توسط میر-کارسو- سالووی (1999)، گلمن (2001)، و بار-آن (1997) یک آزمون با چهل و چهار گزینه طراحی و توسط نرم افزارهای وینستپس (مدلسازی رش)، اس پی اس اس (تجزیه و تحلیل عاملی)، و آموس (مدلسازی معادلات ساختاری) اعتبارسنجی شد. نتیجه آن آزمونی تحت عنوان "آزمون سنجش تواناییهای هیجانی-اجتماعی مطالب آموزش زبان" مشتمل بر هفت زیر سازه و به شکل لیکرت شش گزینه ای بود که به تعدادی از زبان آموزان و مدرسان زبان در سراسر کشور ارائه گردید. انجام محاسبات تحلیل واریانس دوطرفه و رگراسیون چندگانه نشان داد،بر خلاف معلمان، به عقیده زبان آموزان محتویات برنامه های درسی آموزش زبان قابلیت افزایش توانمندی های هیجانی-اجتماعی افراد را ندارد. در مرحله بعد برنامه ای تحت عنوان "مطالب درسی زبانی با محوریت هوش هیجانی" (eils) در پنج فصل با موضوعات مدیریت استرس، همدردی، خودباوری (اعتماد به نفس)، شادی، و تصمیم گیری (حل مشکل) تهیه و تدوین شد. برای ساخت این برنامه مجموعه ای شامل الف) برنامه ها و کارگاههای افزایش هوش هیجانی نظیر meip، ectp، و cldp، ب) اصل پنج-پ (مشتمل بر پتانسیل نامحدود، مثبت اندیشی، پیشرفت، هدفمندی، و بردباری)، پ) تمرین ها و تکنیک های روان درمانی برای افزایش هوش هیجانی، ت) ساختار و محتویات کتابهای آموزش زبان، و نهایتا ث) ویژگی های منحصر به فرد کلاسهای زبان مورد استفاده قرار گرفت. بررسی کارآمدی و اعتبارسنجی این برنامه در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله اول با روش نمونه گیری خوشه ای تعدادی زبان آموز به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم و به مدت یک ترم آموزشی (معادل سه ماه) به ترتیب به گروه کنترل هشت فصل از کتاب فایل های انگلیسی آمریکایی و به گروه آزمایش شش فصل از همین کتاب به همراه پنج فصل از eils آموزش داده شد. بر اساس نتایج تی-تست، در حالیکه تفاوت معناداری میان سطح زبانی دو گروه مشاهده نشد، eils در افزایش پارامتر هوش هیجانی و سه زیر مجموعه روابط اجتماعی (میان فردی)، انطباق پذیری، و حالات روحی در گروه آزمایش موثر واقع شد اما در افزایش سطح مدیریت استرس و توانایی های فردی آنها بی تاثیر بود. در مرحله بعد، کارآمدی eils به روش کیفی و از طریق مقایسه سطح خودباوری، هدف سازی، و مثبت اندیشی دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد در حالیکه گروه آزمایش بر فاکتورهایی نظیر سخت کوشی، تعیین هدف، و برنامه ریزی تکیه و تاکید داشتند به عقیده گروه کنترل موفقیت بیش از هر چیز مبتنی بر فرصتهای ایجاد شده و تصادفی بود. از سوی دیگر گروه آزمایش از سطح مثبت اندیشی، انگیزه، و امیدواری بالاتری نسبت به گروه دیگر برخوردار بود و چشم انداز روشنتری از آینده خود ارائه کرد، که این مطلب تاییدی برای نقش مطالب درسی تهیه شده در افزایش توانایی های هیجانی-اجتماعی زبان آموزان می باشد. در پایان اهمیت و کاربردهای آموزشی و تحقیقاتی این پژوهش در تدریس و یادگیری زبان، نقش معلمان، جهت گیری کلاسهای زبان، و طراحی و تدوین مطالب درسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته شده است.